De cosmologie van de Incas

Deel 2:
Esoterische tradities van het oude Incarijk

Door Peter Liefhebber

De Nederlandse journalist Liefhebber rapporteert over een uitstap naar Machu Picchu waar hij een toeristische consultant ontmoet met wel een heel speciaal inzicht in de Inca Tradities.

Op volle maan in Juni komen er meer dan 300.000 mensen samen na een pelgrimstocht naar de witte bergtoppen van de Andes op een heilige plek op zo’n 5.500m hoogte. Dit festival staat in verband met het verschijnen van de Plejaden, een heel belangrijk astronomisch feit en voor de planeet Aarde een vitale energetische gebeurtenis. Een grote energiestroom verbindt onze planeet met de sterren en daarom komen al deze mensen samen waarbij ze een hoge spirituele traditie delen . De moderne wetenschap aanvaardt het feit dat de energie van de Zon vitaal is voor alle leven op Aarde. Maar ze zijn nog niet zover gekomen te begrijpen dat dergelijke energiestromen onze kleine bol van overal bereiken. We worden beïnvloed door de energieuitstoot van planeten en zonnestelsels overal rondom ons. Zoals de bloedstroom in het menselijke lichaam alle organen van leven voorziet houden de energie circulaties van het universum alle leven in beweging waarbij planeten en sterrenstelsels met elkaar verbonden worden.

Voor diegenen die wat esoterische kennis hebben is dit geen baanbrekende onthulling. Hoewel, de omstandigheden waarmee deze woorden tot me kwamen waren een bevestiging van dit universeel proces. Eerder deze zomer deed ik wat journalistiek werk in Peru. Een van de uitstappen bracht me naar Cusco, eens een heilige stad en de zetel van het machtige Incarijk. In die nu verarmde stad hoog in de Andes ontmoette ik Carlos Milla Vidal, president van de Regionale Toeristen Organisaties, die me op de hoogte bracht van welk van de vele attracties in de regio die ik zeker niet mocht missen.

Een van deze plaatsen was Machu Picchu, een bijna ontoegankelijke Inca stad herontdekt in 1911 door Hirman Bingam en nu voor een groot deel gerestaureerd. In onze gesprekken was het onvermijdelijk over het legendarische “El Dorado” te spreken, de Zonnecultus van de Inca’s en de merkwaardige sociale structuur van het Incarijk. Carlos Milla bleek een wandelende encyclopedie te zijn over deze onderwerpen. Zijn geschiedkundige studies maakten van hem een specialist in de cultuur en de filosofie van dit Andesvolk die gedurende enkele eeuwen over een groot deel van Zuid Amerika regeerde. Hij verhelderde ook het spirituele aspect van de Inca en hij reveleerde met veel gemak door zijn grondige kennis over het onderwerp verscheidene concepten die wel recht uit de boeken van Alice A. Bailey kwamen. De analogieën spreken dusdanig voor zichzelf dat ik het bij de woorden van Carlos Milla’s verhaal zal houden zonder elke keer de overeenkomsten te behandelen.

“De Inca’s hadden drie geboden, drie principes die de basis vormen van het leven: zoek en spreek de waarheid, werk hard en respecteer het leven in elke vorm. Wanneer de Spanjaarden kwamen en onze geschiedenis herschreven namen ze dezelfde principes over maar enkel in hun negatief aspect: lieg niet, wees niet lui, steel niet. Dit toont een volledig andere houding omdat er een hemelsbreed verschil is tussen ‘zoek en spreek de waarheid’ en het negatieve ‘lieg niet’.

“Zoeken naar de waarheid is vanzelfsprekend een innerlijke houding. Het suggereert het inzicht dat de geheimen van het leven binnen in ons te vinden zijn. Zoals Socrates veel eerder zei: “Ken uzelf”. De filosofie van de Inca’s kende twee niveaus van kennis, een voor de gewone burgers en een ander voor de ingewijden in de oude wijsheid, een exoterisch en een esoterisch stelsel dus. Het Incarijk werd geregeerd en geadviseerd door leiders die doorheen dit inwijdingsproces opgeklommen waren en die dus in zichzelf het “zoek de waarheid” hadden volbracht. Ze waren de conservators van een heel diepgaande kennis van de natuur en het leven, de kosmische relaties en de geheimen van het Universum.

“Het was waarschijnlijk dankzij het bestaan en de invloed van deze hermetische cirkel van inwijdingen dat de Andes cultuur zo lang heeft kunnen gedijen. We spreken over een periode van ontwikkeling in termen van 25.000 jaar in welks deze ingewijden de regeringen adviseerden. Hun kennis inspireerde de mensen uit Cusco om de stichters te worden van een uitgestrekt imperium met een hoge beschavingsgraad. Ze waren de oprichters van een soort ‘gemenebest’ voor de Indianenstaten onder het leidersschap van Cusco. Het rijk strekte zich uit van Zuid-Colombië tot diep in Chili en een stuk van Argentinië. In dit grotendeels onherbergzaam gebied werden 23.000 km wegen gebouwd en een hiërarchische staat van wat we vandaag socialisme zouden noemen werd ingericht waarmee men iedereen en alles voorzag van de materiële noden.

“Het Christendom heeft de oude wijsheid die de Inca begrippen ondersteunden verkeerd begrepen en concentreerden zich enkel op het meer exoterische aspect van de Inca tradities. Hierdoor kregen de Inca’s de naam van ‘heidenen’, aanbidders van de Zon en de Christenen geloven tot vandaag dat deze oude cultuur minderwaardig, achterhaald en bijgelovig is. De Inca priesters en ingewijden zagen helemaal God niet in de Zon. Ze geloofden in één God maar niet in persoonlijke zin zoals bij de Christenen. Voor hen was God de Pacha Yachay (wat het ‘Universum’ betekend en ‘organiseren’ anderzijds). Volgens de oude Inca’s was God het magnetisme, de bindende kracht in het Universum, de energie die alle krachten bundelt. In zijn eigenlijke essentie is deze kracht de Liefde, de uiterlijke vorm die zich manifesteert als energie met het symbool Vuur. Deze energievorm Vuur vindt je in vele beschavingen terug en staat gelijk met God. Deze goddelijke krachten zijn geconcentreerd in krachtvelden, fonteinen van energie: de planeten. Maar deze energie fonteinen zijn niet de energie zelf, is niet de goddelijkheid zelf, maar representeren slechts een expressie van deze goddelijkheid.

“Dit concept was veel te abstract voor de gewone stervelingen en voor hen wat Inti, de Zon, identiek met God. De ingewijden wisten beter. Ook zij wisten dat deze kennis nutteloos is als uiterlijke kennis. Het krijgt echter zijn echte waarde wanneer het ervaren wordt, in de realisatie van haar waarheid. De uiterlijke wijsheid werd beschouwd zijn innerlijk bewijs te leveren in de harten van de ingewijden. Zij ontdekten in zichzelf dat, in zijn diepste betekenis, er slechts één energie is, één leven, één vuur: in zichzelf ontdekten ze hun eigen zon van liefde en vuur. En ze realiseerden zich, als een levende werkelijkheid, dat hun innerlijke zelf zijn bron heeft in het hart van de Zon. Of anders gezegd: de kracht van de liefde drukt zichzelf uit door de Zon en vindt zijn gelijke in de harten van de mens. Dit is geen lyrische metafoor maar een fysische werkelijkheid. De (weinige?) Indianen die deze graad van zelfkennis bereikten, die deze identiteit bereikten in hun diepste Zijn, gebruikten de woorden IK BEN. Ze werden Harten van Vuur genoemd.

“Om deze diep en eeuwige waarheden tot de mensen voor te stellen maakten de Inca’s gebruik van een kerk, net zoals dat overal op de wereld gebeurde. De kerk symboliseerde deze esoterische kennis in de vorm van rituelen die steeds de neiging hadden verkeerd begrepen te worden en zich zodoende kristalliseerden. Een veelgebruikt symbool om de relatie tussen “Hart van Vuur” en de zon weer te geven als de energiebron van Liefde was goud. Daardoor behandelden de Inca’s goud als een heilig metaal en geloofden dat goud de speciale eigenschap had om zonne-energie te transporteren en vast te houden. Alle heilig voorwerpen waren uit goud vervaardigd. Voor hen was goud niet belangrijk als bezit, hun hele systeem stond persoonlijk bezit niet toe. ‘Zijn’ was de norm en niet ‘hebben’. Goud was belangrijk als kunst en gebruikt in de religie, in magische rituelen maar had geen enkele commerciële waarde. Toen de Spanjaarden arriveerden en goud zochten, werd dat eenvoudigweg gegeven aan hen. Zoals te verwachten kregen de Spanjaarden meer hebzucht naar goud en waren zelfs bereid ervoor te moorden.

“In Cusco was er een paleis, meer bepaald de tempel van de Zon (de Qoricancha sic), met een gouden tuin. Alles, maar dan ook alles was van massief goud gemaakt: de planten en bloemen, de rotsen, vlinders, enz. De bekendheid van Cusco als de ‘gouden stad’ was groot maar de Spanjaarden die maar niet genoeg kregen begonnen mensen te martelen hopende El Dorado of het land van goud te vinden.

“De legende van El Dorado is niet helemaal op valse feiten gevestigd. Het bestaat echt, en het bestaat nog vandaag. Kort na de invasie van de Spanjaarden begon de aftakeling van het Incarijk. Zoals de legenden vertellen verdwenen enkele van de ingewijden in de oude wijsheid en trokken zich terug naar een heilige plaats, hun vluchtoord. Sommige Indianen hebben deze plaats Paititi genoemd. Daar wordt de oude wijsheid bewaard en daar zou tot de dag van vandaag een groep van Meesters wonen, conservators van de eeuwenoude kennis. Het El Dorado van de Spanjaarden en Paititi van de Indianen gaat over één en dezelfde legendarische plaats. Het stelde goud voor bij de enen en kennis bij de anderen. Paititi bestaat maar tegelijkertijd is het nergens.

Carlos Milla bracht me naar een oud schilderij die de mogelijkheid biedt om licht te werpen op deze paradoxale mededeling. Aan de rand van het doek staat een Spaanse tekst: “Hart van alle Harten. Dit is een map van het Indianenland Paititi genoemd. Alle koninkrijken grenzen er aan maar zelf heeft het geen grenzen. Hier kun je de kleuren van de zang van onzichtbare vogels zien. De gewone mens zal er misschien gewoon voedsel vinden maar de poëet kan de sedert lange tijd verzegelde deur vinden van de puurste en oudste liefde.”

“In deze symbolische woorden die de ware boodschap voor de Spanjaarden verborg staat te lezen dat Paititi niet echt bestaat in onze fysische wereld. De map toont bergen, rivieren en jungle maar Paititi is in werkelijkheid een plaats in de etherische wereld. Hier, onzichtbaar en uit het oog van de gewone mens, leven de spirituele Meesters als de bewaarders van de traditie en de cultuur en ook van de geheime wijsheid. Wij zijn er van overtuigd dat Zij heel hard werken om toezicht te houden op de ontwikkeling van onze beschaving. We geloven ook dat er een tijd komt waarin ze zichzelf terug in het openbaar zullen vertonen. We weten niet wanneer ze onze cultuur een wederopstanding zullen geven of hoe dat precies zal gebeuren maar we weten wel dat het ZAL gebeuren.”